Ο γύρος του κόσμου σε 80 ακουαρέλες
Alberto Bertolazzi
Από το βιβλίο “ΓΗ”, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Η παρατήρηση θεμελιώνει μια σχέση με το παρατηρούμενο αντικείμενο και αν αυτό είναι η φύση, ο παρατηρητής μπορεί να μαγευτεί. Οι εικόνες από τα βουνά και τις ερήμους, τα δάση και τις θάλασσες μας διηγούνται την ιστορία και μας δείχνουν το μέλλον ενός ουράνιου σώματος και των πλασμάτων που ζουν σε αυτό.
Τα βουνά για παράδειγμα δεν είναι απλώς μια “ανωμαλία” του φλοιού της γης, ορθώθηκαν σαν ανυπέρβλητα φράγματα μπροστά στο φόβο ή την αλαζονεία των πολλών που προσπάθησαν να τα κατακτήσουν. Τα Iμαλάια, η στέγη του κόσμου αποτελούν την ενσάρκωση του ψηλού βουνού, οι Άνδεις, που ταλαιπωρούνται από άστατες και δεινές καιρικές συνθήκες, αντιπροσωπεύουν την αγριότητα και το μεγαλείο του τόπου της νότιας Αμερικής, τα βουνά της ανταρκτικής αποτελούν θραύσματα από άλλους κόσμους, φιλοξενούν καταιγίδες που μπορεί να διαρκέσουν μήνες και σφυροκοπούνται από Κυκλώπειοuς ανέμους. Τα Βουνά της βόρειας Καλιφόρνιας φαντάζουν κόκκινα, κίτρινα, πορτοκαλί σαν μνημεία σκαλισμένα να ατενίζουν τεράστιες εκτάσεις έρημων τοπίων.
Έρημοι. Σαχάρα, Καλαχάρι, Γκόμπι,συνώνυμα της γης από όπου δεν υπάρχει επιστροφή, του ταξιδιού χωρίς ελπίδα, της άσβεστης δίψας και του θανάτου. Ωστόσο οι μεγαλύτερες έρημοι της γης έχουν μια μοναδική γοητεία. Εκεί επικρατούν απόλυτες αντιθέσεις: αποπνικτική ζέστη την ημέρα και τσουχτερό κρύο τη νύχτα, ατελείωτα μονοπάτια και ξαφνικές εκρήξεις ζωής, πύρινα κόκκινα, λαμπερά γαλάζια και αποχρώσεις της ώχρας και της στάχτης. Οι ανεμοδαρμένοι αμμόλοφοι ακλουθούν ο ένας τον άλλο, κάνοντας απίστευτα παιχνίδια με τις σκιές, δημιουργώντας οφθαλμαπάτες στους διψασμένους ταξιδιώτες. Εκεί ζουν μυστηριώδη όντα, ικανά να εκμεταλλευτούν ακόμα και ελάχιστες σταγόνες νερού, ζουν σε ένα είδος παύσης που διακόπτεται σπάνια από περιόδους έντονης δραστηριότητας. Απομακρυσμένες και ανέγγιχτες, απόλυτες σαν το διάστημα, οι έρημοι εξαπατούν τη φαντασία μας.
Τα δάση , πνεύμονες της γης είναι πράσινα. Ένα εκτυφλωτικό πράσινο έχουν τα ορεινά δάση, ένα σμαραγδένιο πράσινο τα δάση της βροχής στη νότια Αμερική, πράσινο με μια χροιά γαλάζιων τόνων έχουν τα κωνοφόρα δάση στη βόρεια Ευρώπη και λαμπερό πράσινο τα δάση στα νησιά της νότιας Μεσογείου και της βόρειας Αφρικής. Αν τα δεις από ψηλά τα δάση μοιάζουν με πολύχρωμα σύννεφα που έχουν την πυκνότητα ενός χαλιού. Αν τα παρατηρήσεις από το έδαφος, είναι η προσωποποίηση της ζωής. Τα δάση αποτελούσαν πάντοτε το σκηνικό για συναρπαστικούς μύθους και ηρωικά έπη. Είναι ο τόπος που μας δίνει ξύλα και τροφή και μας προφυλάσσει από τη βροχή ή τη ζέστη. Μερικές φορές τα δάση αποκτούν και πνευματική σημασία: ο Δάντης είδε το “σκοτεινό δάσος” σαν την κατοικία της αμαρτίας, του τρόμου και του κακού που επιτίθενται στους ανθρώπους ενώ αυτοί προσπαθούν να έρθουν προς το φως. Ο Τόλκιν τοποθέτησε τα έξυπνα, δυνατά και ηρωικά πλάσματα στο δάσος, ενώ τα διαβολικά και βίαια σε επίπεδες στέπες, σε δυσοίωνες βουνοκορφές, οι σκοτεινές σπηλιές. Τα δάση συμβιώνουν με το νερό, χαρακτηριστικό παράδειγμα τα τροπικά δάση καθώς και μερικές ζούγκλες του ισημερινού που ονομάζονται “δάση των σύννεφων” διότι καλύπτονται σχεδόν πάντοτε από πυκνά σύννεφα βροχής. Τα δάση επίσης φιλοξενούν αναρίθμητα πλάσματα, λουλούδια, πεταλούδες, μανιτάρια, βατράχια, υμενόπτερα και κολεόπτερα με εκθαμβωτικά χρώματα, ψάρια, ερπετά, αμφίβια, πουλιά, μικρά και μεγάλα θηλαστικά. Ένας αυτάρκης κόσμος κρυμμένος μέσα στο ατελείωτο φύλλωμα των δέντρων.
Αν κοιτάξουμε τη θάλασσα από ψηλά είναι ένα απέραντο μπλε που ξεχωρίζει από το άλλοτε λευκό, άλλοτε κίτρινο ή πράσινο χρώμα της ξηράς. Αυτό το μπλε παρουσιάζει πολλές αποχρώσεις ανάλογα με το βάθος, την περιεκτικότητα αλατιού του νερού και το γεωγραφικό πλάτος της περιοχής. Αν δούμε τη θάλασσα από τη ξηρά, είναι ένα κύμα που χτυπά τα βράχια ,ο άσπρος αφρός που χαϊδεύει την ακτογραμμή, το φως του ήλιου που δύει, ή το φεγγαρόφωτο που βάφει την επιφάνεια της. Αν την δούμε από τα βάθη της, η θάλασσα είναι ένας μυστηριώδης κόσμος από φανταστικές εικόνες, εδώ υπάρχουν ευκίνητοι θηρευτές με παγωμένο βλέμμα ,δαντελωτά πολύχρωμα μαλλάκια, ψάρια κάθε μορφής και χρώματος και γιγάντια θηλαστικά. Υπάρχουν ακόμα ύφαλοι καλυμμένοι με κοράλλια και εντυπωσιακές χαράδρες και άβυσσοι από τις οποίες αναδύονται φωσφορίζοντα πλάσματα. Η θάλασσα είναι περιπέτεια και ιστορίες ηρωισμού ένα αμπάρι γεμάτο θησαυρούς από νέους κόσμους.
Η φύση ολόκληρη αποτελείται από πολύχρωμους σχηματισμούς, σαν κηλίδες χρωμάτων πάνω σε μια παλέτα, που βρίσκονται σε συνεχή κίνηση. Εδώ το άσπρο των χιονισμένων βουνών ,εκεί το κίτρινο με τους ηλίανθους και γύρω γύρω απλώνεται το πράσινο σε όλες του τις αποχρώσεις σαν ακουαρέλα...
Alberto Bertolazzi
Από το βιβλίο “ΓΗ”, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα